W większości przypadków, problemy społeczne u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą być wykryte we wczesnym dzieciństwie lub nawet w niemowlęctwie. Wczesne oznaki trudności społecznych u dziecka zazwyczaj obejmują brak umiejętności interakcji społecznych, takich jak nawiązywanie kontaktu wzrokowego, reagowanie na swoje imię, wspólna uwaga i umiejętności naśladowania.

Objawy te mogą być dość uporczywe, zwłaszcza u dzieci z poważnymi trudnościami poznawczymi. Często dzieci te pozostają obojętne społecznie lub wycofane przez długi okres czasu.

Wiek szkolny

Bez skutecznej wczesnej interwencji społecznej problemy wczesnodziecięce mają tendencję do utrzymywania się i mogą się nasilać w związku z rosnącymi wymaganiami społecznymi w szkole. Dzieci z ASD często mają ograniczone umiejętności zabawy i wykazują minimalne zainteresowanie zabawą z rówieśnikami. Jednak nawet jeśli istnieje zainteresowanie interakcją z rówieśnikami, która jest zwykle nieodłączna dla dzieci o określonym poziomie rozwoju mowy, takie dzieci mają zwykle niedobór umiejętności niezbędnych do inicjowania gry, odpowiadania na zaproszenie do gry przez rówieśników i uczenia się gry poprzez obserwację.

Ich wzorzec interakcji społecznych może być niedojrzały i wiązać się z naruszaniem przestrzeni osobistej, niewłaściwym dotykaniem, a nawet agresją. W większości przypadków nieudane próby interakcji społecznych i brak zrozumienia świata społecznego prowadzą do tego, że dziecko autystyczne unika kontaktów społecznych w ogóle. Mogą zaprzyjaźnić się z dziećmi, które są wysoce adaptacyjne i elastyczne w swoim zachowaniu, co pozwala im dostosować się do potrzeb dziecka autystycznego.

Wiek dojrzewania

Kiedy dzieci z ASD zaczynają uczęszczać do szkoły średniej, stają się jeszcze bardziej odizolowane od swoich rówieśników. Dzieci z głębokim autyzmem lub znacznymi problemami poznawczymi nadal przejawiają zainteresowania i wzorce zabaw z wczesnego dzieciństwa. Jednak wysiłki podejmowane przez szkołę w celu stworzenia środowiska akceptacji i integracji mogą pomóc zminimalizować stygmatyzację i zwiększyć potencjał przyjaźni rówieśniczych. Dzieci z rozwiniętymi umiejętnościami językowymi mogą mieć większą świadomość swojej odmienności i dlatego są w stanie lepiej „dopasować się” do społeczności szkolnej. Często jednak, zanim osiągną wiek dojrzewania, dzieci te są wielokrotnie narażone na znęcanie się i wykazują lęk społeczny, który w naturalny sposób towarzyszy takim stresorom.

Dojrzałość.

Problemy okresu dojrzewania utrzymują się w dorosłym życiu i nasilają się w związku z rosnącymi wymaganiami samodzielnego życia po ukończeniu szkoły średniej oraz zmniejszającym się wsparciem w budowaniu więzi społecznych i przyjaźni. Problemy z socjalizacją mogą obejmować dyskomfort związany z obecnością dużej liczby osób, hałasem, bodźcami wizualnymi, niezdolność do odpowiedniego skupienia się na nauce nowej umiejętności lub uczestniczeniu w zajęciach grupowych itp. Obecnie literatura i publikacje fachowe dotyczące treningu umiejętności społecznych dla dorosłych osób z ASD są ograniczone.

W Kanadzie, w prowincji Ontario, przeprowadzono zakrojone na szeroką skalę badanie, w którym badacze próbowali zidentyfikować wskaźniki statystyczne i cechy jakościowe usług terapii ABA świadczonych osobom z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Doszli oni do następujących wniosków:

• 50% programów mających na celu trening umiejętności społecznych skierowanych było do dzieci w wieku od 6 do 18 lat, a tylko niecałe 25% programów skierowanych było do dorosłych
• 70% programów szkoleniowych w zakresie umiejętności społecznych było prowadzonych w formie grupowej (lub kombinacji formy grupowej i indywidualnej)
• 58% programów koncentrowało się na umiejętności prowadzenia rozmowy, podczas gdy inne cele obejmowały — uczenie się emocji (54%), umiejętności gry w grupie, w tym umiejętności sekwencjonowania (45%) oraz poznawcze umiejętności społeczne (31%).
• Pomoce wizualne zostały wykorzystane w 87% programów.
• W 75% programów zastosowano jakąś formę oceny programu.
• Najczęstszym problemem w programach ABA (62%) okazało się zaspokajanie zróżnicowanych potrzeb klientów ze względu na różnice w wieku, poziomie funkcjonowania, diagnozę i rozwój umiejętności.